Mirësevini në Gramsh

Situata e te pastrehëve.

Numri total i aplikimeve për strehim social per strehim ne njesine tone vendore eshte 410 megjithese ka akoma te pastrehe qe nuk kane aplikuar per nje banese. Ne kemi evidentuar rreth 54 te pastrehe qe ende nuk kane paraqitur nje kerekese per strehim.

Kategorite  qe kane  aplikuar  per nje banese :

1. Gratë kryefamiljare: 2
2. Familjet me një prind: 4
3. Familjet me shumë fëmijë: 17
4. Të moshuarit: 16
5. Personat me aftësi të kufizuara(PAK): 27
6. Çiftet e reja: 0
7. Familjet që kanë ndryshuar vendbanim: 4
8. Jetimët: 0
9. Emigrantët e rikthyer: 2
10. Punëtorët emigrant: 0
11. Azil –kërkuesit: 0
12. Familjet e policëve të rënë në detyrë: 0
13. Viktima të dhunës në familje: 0
14. Familje Rome:1
15. Familjet Egjiptiane: 53
16. Përfituesit e ndihmës ekonomike: 181
17. Grupe të tjera(specifiko): 0
18. Asnjë grup: 0
19. Nuk di: 0
20. Deri tani 12 familje kanë përfituar strehim duke marrë kredi me interes të ulët në masën 3%. Kjo ka filluar nga viti 2010 deri në vitin 2013. Sipas  viteve kanë lidhur kontrata  dhe janë paraqitur pranë BKT-së si me poshte:

• Në vitin 2010 janë 2 familje
• Në vitin 20111 janë 4 familje
• Në vitin 2013 janë 3 familje
• Në vitin 2013 janë 3 familje

Sikurse dihet këto u ndërprenë dhe pas kësaj periudhe e deri tani nuk kemi. Në total për Bashkinë Gramsh janë programuar 78  kredi për blerje banesa në tregun e lirë,nga të cilët janë lidhur 12 kontrata dhe mbeten edhe 66  të tilla në rast se do të vazhdoje ky program.

Pesë problemet kryesore që hasim në sigurimin e strehimit në njësinë tone vendore.

1. Mungesa e fondeve për ndërtimin  e banesave për të pastrehët mendojmë se është problemi më kryesor
2. Bashkia nuk ka ambiente të tjera të cilat mund ti kthejë në fond banese e të përdoren për strehim.
3. Mungesa e të ardhurave të mjaftueshme për familjet të cilat kërkojnë të aplikojnë për kredi me interes të ulët.Sikurse dihet për të marrë 1+1,2+1,3+1 familjes u kërkohet të kenë një sasi të ardhurash mujore,ku theksojmë se shumica e tyre që kanë aplikuar nuk kanë fare të ardhura ose janë në nivele shumë të ulëta,të cilat nuk pranohen nga Banka kur kërkohet lidhja e kontratës.
4. Ka shumë familje të cilat mendojnë se kur lidhet kontrata për blerje banese në treg,u kërkohet dhe nuk u lejohet që edhe pas kalimit të një periudhe të caktuar kohore,kur familja ka mundësi të shlyejë kredinë për pjesën e mbetur të kontratës,nga entet nuk lejohet asnjë ndryshim,pra do të respektohet kontrata mbi 20 vjet. Kjo e bën qytetarin (për atë që ka mundësi të paguajë)të pavnedosur dhe largohet nga aplikimi i këtyre programeve.

KRITERET, PROCEDURAT  DHE DOKUMENTACIONI PER  PËRFITIMIN E NDIHMËS EKONOMIKE, PAK

Perfitojne ndihme ekonomike:

1. a) familjet pa të ardhura ose me të ardhura të pamjaftueshme;
2. b) jetimët të cilët nuk janë në institucione;
3. c) prindërit e fëmijëve të lindur trinjakë e më shumë njëherësh, që u përkasin familjeve në nevojë;

ç) viktimat e trafikimit, pas daljes nga institucionet e përkujdesjes shoqërore deri në çastin e punësimit të tyre;

1. d) viktimat e dhunës në marrëdhënie familjare, për periudhën e vlefshmërisë së urdhrit të mbrojtjes ose të urdhrit të menjëhershëm të mbrojtjes.
2. Për të përfituar ndihmë ekonomike kryefamiljari, së bashku me bashkëshorten paraqesin kërkesën pranë administratorit shoqëror të seksioneve të ndihmës dhe shërbimeve shoqërore në bashki/komunë, ku kanë vendbanimin, së bashku me:
3. a) Kopjen e kartës së identitetit të aplikantit dhe kopje të kartave të identitetit të anëtarëve të tjerë të familjes që kanë karta identiteti;
4. b) Certifikatën familjare që lidhet me regjistrin e familjes për të gjithë ata persona që janë pjesë e së njëjtës gjendje familjare;
5. c) Dokumente të tjera të nevojshme, për të përcaktuar të ardhurat familjare;

ç) Vërtetimin e trajtimit në institucionet e përkujdesjes shoqërore, për rastet e parashikuara në shkronjën “ç” të pikës 2 të këtij vendimi, të lëshuar brenda 30 ditëve të fundit;

1. d) Urdhrin e mbrojtjes ose urdhrin e menjëhershëm të mbrojtjes, për rastet e parashikuara në shkronjën “d” të pikës 2 të këtij vendimi;
2. dh) Vërtetimin e gjykatës që bashkëshortët e familjes që paraqitet për të përfituar ndihmë ekonomike janë në proces zgjidhjeje martesore;
3. e) Kopjen e noterizuar për statusin e jetimit, sipas kërkesave të parashikuara në ligjin “Për statusin e jetimit”, të ndryshuar, për rastet e parashikuara në shkronjën “b” të pikës 2 të këtij vendimi;

ë) Kopjen e vërtetimit të Komisionit Mjekësor të Caktimit të Aftësisë për Punë, për familjet që në përbërje të tyre kanë invalidë pune apo persona me aftësi të kufizuara që përfitojnë pagesë për aftësinë e kufizuar, përfshirë edhe dokumentet e tjera të përcaktuara në pikën 2 të këtij vendimi.

1. f) Certifikatën e pronësisë, të lëshuar nga Zyra e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme apo aktin e marrjes në pronësi ose në përdorim të tokës (tapinë e tokës), për zonat ku regjistrimi i pronësisë nuk ka përfunduar ende.
2. Kërkesa dhe dokumentacioni i parashikuar në pikën 2 të këtij vendimi, paraqitet e ndarë nga secili bashkëshort, për rastet kur janë në proces zgjidhjeje martese dhe ende nuk ka një vendim gjykate të formës së prerë.
3. Administratori, në prani të kryefamiljarit dhe bashkëshortes, plotëson:
4. a) formularët për aplikim për ndihmë ekonomike, sipas shtojcës 1, që është pjesë përbërëse e këtij vendimi dhe përmbledh informacionin për:
5. i) demografinë e familjes, arsimin dhe punësimin;
6. ii) llojin e banesës;

iii) pasuritë/asetet shtëpiake;

1. iv) të ardhurat nga programet e mbrojtjes shoqërore dhe të ardhurat e tjera. Ky formular plotësohet një herë në vit;
2. b) deklaratën, sipas shtojcës 2, që është pjesë përbërëse e vendimit të përfitimit të ndihmës ekonomike dhe që plotësohet çdo 3 (tre) muaj.
3. Administratorët shoqërorë janë të detyruar që dokumentet e përcaktuara në pikën 2të këtij vendimi, t’i ruajnë sipas legjislacionit për ruajtjen e dokumentacionit.
4. Ndryshimi i vendbanimit shoqërohet me transferim të ndihmës ekonomike brenda zonave të pilotimit.
5. Përjashtohen nga përfitimi i ndihmës ekonomike familjet, të cilat kanë në përbërje të tyre edhe një anëtar të vetëm që plotëson kushtet e mëposhtme:
6. a) Ndarjen e qëllimshme të anëtarëve të familjes, kur nuk krijohet një kurorë e re, me përjashtim të rastit vajzë nënë.
7. b) Moslejimin e verifikimit të situatës sociale ekonomike në familje, edhe pas njoftimit të dytë nga ana e administratorit shoqëror.
8. Pas plotësimit të formularit “Aplikim për ndihmë ekonomike”, administratori shoqëror në bashki/komunë, brenda 10 (dhjetë) ditëve të para të çdo muaji, hedh në Regjistrin Kombëtar elektronik të dhënat e familjeve/individëve pretendues për ndihmë ekonomike
9. Vendimi për trajtimin me ndihmë ekonomike përcaktohet duke përdorur një formulë të vazhdueshme, që përfshin parametra të lidhur në mënyrë empirike me vlerësimin e situatës ekonomike të familjeve, të tilla si: kushtet e jetesës, zotërimi i pasurive, të ardhurat nga remitancat. Formula e pikëzuar merr parasysh karakteristikat e ndryshme strukturore të familjeve urbane dhe rurale.

Ndihma ekonomike mund të jetë në masë të plotë ose të pjesshme. Përllogaritja e masës së ndihmës ekonomike, për familjet e përzgjedhura në bazë të formulës së pikëzimit, bëhet sipas udhëzimit të miratuar nga Ministri i Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta.

10. Masa e plotë e ndihmës ekonomike për familjen, pavarësisht nga përbërja e saj, nuk mund të jetë më e lartë se 8 000 (tetë mijë) lekë në muaj.
11. Masa e ndihmës ekonomike, në muaj, për prindërit e fëmijëve të lindur:
12. a) trinjakë, është 3000 (tri mijë) lekë për çdo fëmijë;
13. b) katërnjakë, është 4000 (katër mijë) lekë për çdo fëmijë;
14. c) pesënjakë, është 5000 (pesë mijë) lekë për çdo fëmijë.
15. Masa e ndihmës ekonomike për viktimat e trafikimit është 3000 (tri mijë) lekë në muaj. Kjo ndihmë ekonomike përfitohet pas daljes nga institucionet e përkujdesjes shoqërore, deri në çastin e punësimit të tyre.
16. Masa e ndihmës ekonomike për viktimat e dhunës në marrëdhëniet familjare është 3000 (tri mijë) lekë në muaj. Kjo ndihmë ekonomike përfitohet gjatë periudhës së vlefshmërisë të urdhrit të mbrojtjes ose urdhrit të menjëhershëm të mbrojtjes, të përcaktuar në vendimin e gjykatës.
17. Për anëtarin e familjes në nevojë, që është person me aftësi të kufizuara, invalid pune, nuk llogaritet masë ndihme ekonomike në strukturën e masës së ndihmës ekonomike për familjen.
18. Kur në përbërjen e strukturës së re, për efekt të llogaritjes së masës së ndihmës ekonomike, mbetet vetëm një anëtar, masa e ndihmës ekonomike për këtë të fundit është ajo e llogaritur për këtë anëtar.

PAK

1. Kriteret dhe grupet, që përfitojnë pagesën e aftësisë së kufizuar
2. Personat, të cilëve u është kufizuar aftësia, si pasojë e dëmtimeve fizike, shqisore, të intelektit, psikiko/mendore, të lindura apo të fituara gjatë jetës nga aksidente, sëmundje, të përkohshme apo të përhershme, që nuk vijnë nga shkaqe, që lidhen me punësimin, e vërtetuar kjo nga Komisioni Mjekësor i Caktimit të Aftësisë për Punë (KMCAP), përfitojnë pagesë për shkak të aftësisë së kufizuar.
3. Personat, paraplegjikë e tetraplegjikë, të cilët deklarohen, me vendim të Komisionit Mjekësor të Përcaktimit të Aftësisë për Punë (KMCAP), se janë bërë të tillë, pavarësisht nga shkaku dhe mosha, përfitojnë pagesë për shkak të aftësisë së kufizuar.
4. Personat me aftësi të kufizuar, të përcaktuar në pikat 1 e 2 të këtij vendimi, të cilët, me vendim të komisioneve mjekësore të caktimit të aftësisë për punë, përcaktohen se kanë nevojë për përkujdesje, përfitojnë edhe një kujdestar me pagesë.
5. Personave me aftësi të kufizuara, sipas pikave 1 dhe 2 të këtij vendimi, të cilët komisionohen për herë të parë në KMCAP, u lind e drejta e përfitimit të pagesës dy muaj pas marrjes së vendimit nga ky komision.

III. Procedurat dhe dokumentacioni për përfitimin e pagesës për aftësi të kufizuar

19. Personat, që kërkojnë të komisionohen për vlerësimin e aftësisë së kufizuar, duhet të paraqesin në seksionet e ndihmës dhe të përkujdesjes shoqërore të bashkisë/komunës, dokumentacionin e mëposhtëm:
20. a) Certifikatën e gjendjes familjare;
21. b) Certifikatën personale me fotografi;
22. c) Vendimin e mëparshëm të KMCAP-it, i cili vërteton shkallën e aftësisë së kufizuar të personit;

ç) Fletëdrejtimin për në KMCAP, kur personi komisionohet për herë të parë;

1. d) Epikrizën përcjellëse, sa herë rikomisionohet.
2. Kur personi me aftësi të kufizuara, i cili, me vendim të komisionit mjekësor, përcaktohet se ka nevojë për përkujdesje, përveç dokumentacionit të përcaktuar në pikën 19, duhet të paraqesë edhe këto dokumente shtesë:
3. a) Certifikatën personale, me fotografi, të personit kujdestar;
4. b) Deklaratën/vendimin gjyqësor, për kujdestarin e zgjedhur nga personi me aftësi të kufizuara;
5. c) Raportin mjeko-ligjor, që vërteton se kujdestari është i aftë, fizikisht dhe mendërisht.
6. Personat me aftësi të kufizuara, të cilët ndjekin shkollën e mesme apo shkollën e lartë, me apo pa shkëputje nga puna, përveç dokumentacionit të përcaktuar në pikën 19, duhet të paraqesin edhe dokumentet e mëposhtme:
7. a) Vërtetimin e nënshkruar nga titullari dhe sekretari i shkollës, ku të shënohen:
8. i) Emri i personit që ndjek shkollën;
9. ii) Lloji i arsimit që ndjek, ku përcaktohet, nëse është cikël shkollor, normal ose i përsëritur;

iii) Vitin shkollor.

1. b) Vërtetimin e nënshkruar nga titullari dhe sekretari i shkollës për frekuentimin e shkollës nga personi përfitues (çdo tre muaj).
2. c) Kopjen e noterizuar të dëftesës shkollore të çdo viti dhe kopjen e noterizuar të diplomës në mbarim të shkollës së mesme apo të lartë, si dhe kopje të dëshmive të kurseve kualifikimit.

ç) Vërtetimin se ka shlyer detyrimet për çdo sezon, për shkollën e lartë, pa shkëputje nga puna.

22. Personat me aftësi të kufizuara, të cilët vazhdojnë studimet pasuniversitare, përveç dokumentacionit të përcaktuar në pikën 19, duhet të paraqesin edhe dokumentet e mëposhtme:
23. a) Vërtetimin nga institucioni ku vazhdon studimet pasuniversitare, në të cilin të jenë përcaktuar emri i personit, lloji i studimit dhe kohëzgjatja.
24. b) Vërtetimin nga titullari i institucionit, për frekuentimin e studimeve. Kur studimet zgjasin me shumë se 6 muaj, vërtetimi duhet të paraqitet një herë në tre muaj.
25. c) Kopjen e noterizuar të diplomës apo të dëshmisë së përfundimit të studimeve pasuniversitare ose të mbrojtjes së gradës shkencore.

►    Kur personi meP.A.K I cili me vendim te K.M.C.A.P. përcaktohe tse ka  nevojë për kujdestar   përveç dokumentacionit të mësipërm duhen edhe këto dokumente  shtesë.

Certifikate  familjare  e  personit kujdestar.

Deklaratë noteriale e  personit te zgjedhur  si kujdestar

Raport mjekoligjor që vërteton që kujdestari është i aftë fizikisht e mendërisht.

Fotokopje e  kartes se identitetit te  personit kujdestar.

VERBERIA

1. Personat që plotësojnë kërkesat e ligjit nr.8089, datë 28.3.1996 “Për statusin e të verbrit”, duhet të paraqesin kërkesën e tyre për trajtim pranë seksionit të ndihmës ekonomike dhe të përkujdesit shoqëror, në njësinë administrative ku ata janë banorë të regjistruar sipas gjendjes civile.
2. Krahas kërkesës për trajtim, pretenduesi duhet të paraqesë edhe dokumentet e tjera si më poshtë:
3. a) Certifikatë personale me fotografi, e cila ripërtërihet çdo fillim viti.
4. b) Vendimin mjekësor të lëshuar nga KMPV, kur personi është komisionuar pas 1 janarit 2001 apo vendimi mjekësor i lëshuar nga KMCAP para 1 janarit 2001, në të cilin të jetë përcaktuar:
5. i) Shkalla e paaftësisë (grupi i parë ose i dytë);
6. ii) Përqindja e shikimit;

iii) Nevoja për kujdestar.

1. c) Kopjen e librezës së punës të noterizuar ose vërtetimin e arkivit, kur ai ka qenë në marrëdhënie pune me kooperativën bujqësore.
2. d) Deklaratën noteriale mes të verbrit dhe kujdestarit, si dhe adresën e kujdestarit.
3. e) Certifikatën familjare, kur kujdestari i të verbrit është pjesëtar i familjes.
4. f) Certifikatën e kujdestarit me fotografi, kur kujdestari është i zgjedhur jashtë familjes.
5. Si kujdestar i personit të verbër mund të jetë prindi i tij, një pjesëtar tjetër i familjes ose person i zgjedhur nga i verbri, me kusht që kujdestari të ketë zotësi të plotë për të vepruar. Kujdestari duhet të pajiset me raport mjekësor, i cili duhet të përsëritet çdo vit.
6. Nëse personi i verbër nuk ka zotësi të plotë për të vepruar, kujdestari i të verbrit zgjidhet nga prindi ose kujdestari ligjor, në ngarkim të të cilit është i verbëri. Kur prindërit janë të divorcuar kujdestari përcaktohet nga prindi, të cilit, me vendim gjykate, i është dhënë përgjegjësia prindërore ndaj tij.
7. Masa e përfitimit për shkak të verbërisë, sipas përcaktimit të pikës 4 të vendimit të Këshillit të Ministrave nr.277, datë 18.6.1997, (i ndryshuar) është 8700 lekë në muaj. Masa e përfitimit për kujdestarinë është e njëjtë, pra 8700 lekë në muaj.
8. Pagesa e përfitimit për shkak të verbërisë, si dhe ajo e përfitimit të kujdestarisë bëhet çdo muaj. Tërheqja e pagesës mund të bëhet nga:
9. a) vetë i verbri; ose
10. b) kujdestari me dokument identiteti ose certifikatë me fotografi.

Kur i verbri dhe kujdestari i tij nuk paraqiten në muajin përkatës për të tërhequr pagesën, atëherë pagesa mund të tërhiqet nga një pjesëtar tjetër i familjes i pajisur me prokurë të posaçme për këtë veprim.

7. Nxënësit e verbër që vazhdojnë shkollat e mesme ose kurse kualifikimi, vetëm për një shkollë, përfitojnë dyfishin e pagesës së përcaktuar në pikën 4 të vendimit të Këshillit të Ministrave nr.277, datë 18.6.1997, i ndryshuar, pra në masën 17 400 lekë në muaj.
8. Studentët e verbër të shkollave të larta, ose që përfshihen në studimet pasuniversitare, ose të verbrit që kanë mbrojtur gradën “Doktor i shkencave”, përfitojnë trefishin e pagesës për shkak të verbërisë, të përcaktuar në pikën 4 të vendimit të Këshillit të Ministrave nr.277, datë 18.6.1997 (i ndryshuar), në masën 26 100 lekë në muaj.
9. Për përfitimin e pagesës për shkak të verbërisë, të verbrit nxënës, që vazhdojnë shkollat e mesme, të larta dhe studimet pasuniversitare, kanë të drejtë të marrin pagesën e verbërisë deri në përfundimin e ciklit shkollor. Pagesa që përfiton i verbri për gradën “Doktor i shkencave”, është e pëhershme.
10. Të verbrit që vazhdojnë shkollën e mesme, të lartë, studimet pasuniversitare, për përfitimin e pagesës për shkak të verbërisë, duhet të paraqesin këto dokumente:
11. a) Vërtetim të firmosur nga titullari dhe sekretari i shkollës, i cili të përmbajë emrin e përfituesit, llojin e arsimit që ndjek, vitin shkollor, nëse është cikël normal me korrespondencë apo i përsëritur.
12. b) Vërtetim të formosur nga titullari dhe sekretari i shkollës për frekuentimin e shkollës nga përfituesi për çdo 3 muaj, për të verbrit që vazhdojnë shkollën me korrespondencë të paraqitet vërtetim që ka shlyer detyrimet para çdo sezoni.
13. c) Kopjen e noterizuar të dëftesës së shkollës të çdo viti për shkollën e mesme dhe kopjen e noterizuar të diplomës në mbarim të shkollës së lartë.

INVALIDI  I  PUNES 

Dokumentacioni i nevojshem per perfitimin e shteses sei nvaliditetit

BazaligjoreLigjiNr7889 dt.14012.1994 indryshuarV.K.MNr869 dt.18.06.2008

Dokumetat enevojshëm

• Kerkese me shkrim
• Certifikate personale me fotografi
• Raporti i K.M.C.A.P. me vulë të njomë i shoqëruar me formularin tip nga Dega e Sigurimeve Shoqërore ku përcaktohet grupi i invaliditetit.

• Te dhena mbi popullsine e rrethit Gramsh

• Numri i popullsise ne rrethin e Gramshit eshte 35 343  banore
• Numri total i familjeve ne rrethin e Gramshit eshte 10988 familje
• Numri i banoreve ne qytetin e Gramshit eshte 14000 banore

• Shërbimet qe ofron zyra e gjendjes civile

1. Lejë banimiPër të tërhequr Gjëndjen Civile nga një qytet në një qytet tjetër ose nga fshati në qytet nevojiten këto dokumenta :* kërkese me shkrim
   * çertifikatë familjare
   * vërtetim nga Rajoni ku banon
   * kontratë qiraje e noterizuar ose vërtetim pronësie
   * mandat arkëtimi (1000 lek te cilat derdhen në llogari të bashkisë)Pasi plotësohen këto dokumenta, qytetari paraqitet në Zyrën e Gjëndjes Civile ku nëpunësi pasi bindet për dokumentat bën protokollimin dhe sistemimin e tyre, i jep qytetarit 2 formularë nga të cilët :* një  kopje i dërgohet Zyrës së Gjendjes Civile (vendbanimit te mëparshëm të qytetarit)
   * një kopje tjetër i dërgohet degës së Mobilizimit për të kryer ndryshimet në Evidencën ushtarake nga mosha 16-55 vjeçPasi kthehen përgjigjet e shkresave, Zyra e Gjendjes Civile kryhen veprimet ne rregjistrat themeltarë, indekse dhe statistikë.2. Rregjistrimi i martesësMartesa rregjistrohet në Zyrën e Gjëndjes Civile të vendbanimit të nuses ose të dhëndrit.* Për lidhje martese duhet që bashkëshortet, si vajza dhe djali të kenë mbushur moshën 18 vjeç* Përpara lidhjes së matëses, nënpunësi i Gjëndjes Civile bën shpalljen e saj. Për këtë duhet të paraqiten pranë zyrës të dy bashkëshortët të cilët duhen të paraqitin një kërkesë dhe dy çertifikata lindje me shënimin “për shpallje martese”
   * Lidhja  e martesës (celebrimi) bëhet pas 10 ditësh. Të dy bashkëshortët duhet të dorëzojnë çertifikatë për lidhje martese me fotografi. Afati i lidhjes së martese është deri 1 vit nga dita e shpalljes së martesës.Në rastin kur njeri nga bashkëshortët është shtetas i huaj dhe lidhja e martesës bëhet pranë një zyre të gjëndjes civile në Shqipëri, proçedura është e njëjtë:* Të dy bashkëshortët duhet të jenë prezent për shpalljen e martesës, shtetasi i huaj duhet të ketë çertifikatë lindje dhe një dokument nga gjëndja civile e qytetit ku jeton, ku të vërtetohet leja e martesës, që ai ose ajo është i lirë për të kryer martesë.
   * Këto dokumenta duhet të jenë të legalizuara nga ambasada apo konsullata shqiptare në vendin respektiv, dhe me vendet që kanë hyrë në Konventën e Hagës duhet vulë Apostile.* E njëjta proçedurë ndiqet edhe për lidhje martese të një shtetasi(e) në një vend të huaj. Edhe në këtë rast  bëhet shpallja e martesës në gjëndjen civile në Korçë dhe mbas afatit 11ditor, personi i interesuar pajiset me një çertifikatë lindje për lidhje martese në shtetin tjetër.3.         Ndarje familjare dhe bashkim familjarÇdo shtetas i veçantë që shkëputet nga familja e tij dhe bashkohet me një familje tjetër ose krijon një ekonomi familjare të veçantë, të ndarë nga familja e parë, ka të drejtë të kërkojë që të regjistrohet në fletën e familjes me të cilën bashkohet, ose në një fletë tjetër si familje e veçantë.
   Dokumentat që duhen për ndarje familjare janë :* kërkesë ku të vihet adresa dhe arsyeja e ndarjes apo bashkimit familjar
   * çertifikatë familjare
   * vërtetim nga rajoni (ku të bëhet shënim nga kryetari i rajonit që të bëhet ndarja familjare)Për bashkim familjar duhen nga të dy palët nga një kërkesë, nga një çertifikate familjare si dhe mendimi nga rajoni.
   Dokumentat dorëzohen në Zyrën e Gjëndjes Civile tek nënpunësi përkatës.4.         Ndërrim emri ose mbiemriÇdo shtetas ka të drejtë të ndryshojë emrin ose mbiemrin jo më shumë se një herë, me përjashtim të rasteve kur shtetasi kërkon të rimarrë emrin ose mbiemrin e rregjistruar në aktin e lindjes. Kërkuesi në këtë rast paraqet kërkesën në Zyrën e Gjëndjes Civile ku figuron i rregjistruar në të cilën duhet të shënojë shkaqet për ndërrim emri ose mbiemri, emri ose mbiemri i ri që ka zgjedhur, bashkë me një çertifikatë të kësaj zyre (për ndërrim emri, çertifikatë lindje), dhe pasi ndërron mbiemrin çertifikate familjare.
   Shtetasi ka të drejtë të kërkojë veprime mbi moshën 18 vjec.
   Ndërrimi i emrit apo mbiemrit të prindërve shtrihet edhe te fëmijët nën 14 vjec, kur fëmija ka mbushur moshën 14 vjec duhet të merret edhe pëlqimi i tij.
   Ndërrimi i emrit apo mbiemrit bëhet në Zyrën e Gjëndjes Civile me procesverbal, ku bëhet edhe në rregjistrat themeltare.
   Dokumentat per ndërrim emri, mbiemri :* kërkesë
   * vërtetim nga prokuroria
   * vërtetim nga gjykata
   * çertifikatë lindje me foto5.         Rregjistrim lindjeLindja rregjistrohet në Zyrën e Gjëndjes Civile ku kanë vendbanimin prindërit.
   Për çdo lindje që regjistrohet brenda 60 nga dita e lindjes për fëmijët e lindur në shqipëri dhe 90 ditë për fëmijët e lindur jashtë prindërit përfitojnë shpërblim 5000 lek.
   Dokumenti i lëshuar nga Zyra e Gjëndjes Civile pasi përkthehet vuloset nga konsullata ose Ambasada Shqiptare dhe e atij vendi.
   Shtetet që kanë hyrë në Konventën e Hagës iu vihet vula Apostile.
   Rregjistrimin e fëmijës e bën një nga prindërit ose në mungesë të tyre një i afërm me dokument identifikimi.
   Emrin e fëmijës e caktojnë prindërit Prindërve ju jepen dy çertifikata një për shpërblim dhe një për efekt dokumenti.6.         Rregjistrim vdekjeVdekja mbahet në Zyrën e Gjëndjes Civile ku ka vendbanimin personi i vdekur. Afati i rregjistrimit të vdekjes është 10 ditë për vdekjet e ndodhura brenda shtetit, dhe 30 për ato jashtë vendit.
   Përmbajtjen e aktvdekjes e plotësohet në skedë nga mjeku i cili shënon shkakun e vdekjes. Mbahet aktvdekja nga nëpunësi i Zyrës së Gjëndjes Civile dhe jepen dy çertifikata vdekjeje, një për shpenzime varrimi dhe një për pagese varrimi si dhe leja e varrimit.* Ç’rregjistrimi në Zyrën e Gjëndjes Civile bëhet nga një pjesëtar i familjes ose një i afërm.
   * Përsa i përket vdekjeve aksidentale plotësohet një skedë nga mjeku ligjor.
   * Në rast se kalon afati i mbajtjes së aktit të vdekjes, ajo bëhet me vendim gjykate.Për informacione të mëtejshme drejtohuni pranë Zyrës së Gjendjes Civile ose pranë Sportelit të Informacionit.

• Tarifat e sherbimit nga Zyra e Gjendjes Civile

Sherbimet qe ofrohen nga Zyrat e Gjendjes Civile kryhen kundrejt nje pagese sipas tarifave te miratuara nga legjislacioni ne fuqi.

Plani i Menaxhimit të Integruar të Mbetjeve të Ngurta

Shërbimet e sektorëve si : pastrimi, gjelbërimi, mirëmbajtja e varrezave publike dhe dekori në qytet kryhet nga firma “Kurora” shpk. Për këtë qëllim janë lidhur kontrata midis Bashkisë dhe firmës Kurora.

Në sektorin e pastrimit realizohen këto zëra shërbimesh:

• Fshirja e rrugëve të asfaltuara, shesheve e trotuareve me një sipërfaqe prej 102078 m²
• Grumbullimi dhe transportimi i mbeturinave urbane 4805 ton në vit
• Shërbimi i pastrimit në banjot publike për cdo ditë
• Dizifektimi i kontenierëve e pikave të grumbullimit të mbeturinave urbane për një periudhë 7- mujore Prill – Tetor, me 90 copë kontenier në qytet dhe 11 pika grumbullimi të mbeturinave urbane në lagjet periferike të qytetit
• Lagia e rrugëve 65000m² për një periudhe 5 (pesë) mujore Maj-Shtator
• Mbulimi i mbeturinave në fushën e shkarkimit të mbeturinave disa herë në muaj

Në sektorin e gjelbërimit realizohen këto zëra shërbimesh:

• Pastrime ditore nga mbeturinat, punime, krasitje, ujitje, plehrime ne 2102 copë drure dekorative
• Pastrime ditore nga mbeturinat, punime, krasitje, ujitje, plerhime në 1080 copë shkurre dekorative
• Pastrime ditore nga mbeturinat, punime, krasitje, ujitje, plerhime në 1732 ml bordurë të gjelbërta
• Pastrim e fshirje ditore nga mbeturinat në 2082 m² rrugë e sheshe
• Pastrime ditore, punime, mbjellje lule, ujitje, prashitje, plehrime të luleve sezonale në 1600 m²
• Pastrim ditor, kositje bari, plehrime, ujitje bari dekorativ për 8427 m²
• Ruajtje objekti, pastrime, fshirje ditore, shërbime në bimësinë e mbjellë në varrezat e dëshmorëve
• Ruajtje objekti, shërbime në bimësine e mbjellë: pastrime ditore, punime, prashitje, mbjellje farash, fidane, ujitje e plehrime në fidanishte e kelmetore në 3583 m²

Në varrezat publike e dekor realizohen këto zëra shërbimesh:

• Ruajtja e objektit nga kafshet e keqbërësit
• Mirëmbajtja e 390 copë drure dekorative me të gjitha shërbimet përkatëse
• Mirëmbajtja e 710 copë shkurre dekorative me të gjitha shërbimet përkatëse
• Mirëmbajtja e 500 m ² luleve sezonale dekorative me të gjitha shërbimet përkatëse
• Mirëmbajtja e rrugëve shesheve për 2500 m²
• Mirëmbajtja e sipërfaqes 5800 m² me bimë dhe lule natyrale me të gjitha shërbimet
• Shërbim funeral
• Dekor i qytetit për festat zyrtare, fetare, datat përkujtimore dhe festat e fundvitit.

Dokumentet qe duhet te dorezoje aplikuesi per t’u pajisur me leje ndertimi per ndertime te reja, si dhe per shtesa apo rikonstruksione ne ndertime ekzistuese jane :

1. Kerkesa per leje ndertimi,sipas formatit te aplikimit, te percaktuar ne sistemin elektronik te lejeve.
2. Dokumenta qe vertetojne te drejtat pasurore te prones apo pronave qe marrin pjese ne nje zhvillim,perfshire marreveshjet midis pronareve dhe zhvilluesit apo paleve te treta.
3. Plani i vendosjes se ndertimit mbi fragmentin e hartes ne gjendjen ekzistuese.

ç)  Projekti i ndertimit dhe relacioni perkates.

1. Grafiku paraprak i punimeve dhe afati i dorezimit te objekteve sipas fazave te zbatimit.
2. dh)
3. Deklarata e projektuesit te licensuar sipas formularit te aplikimit, te percaktuar ne sistemin elektronik te lejeve te ndertimit, nepermjet se ciles konfirmohet perputhshmeria e projektit me lejen e zhvillimit, dokumentet e planifikimit e kontrollit te zhvillimit, ne fuqi dhe me legjistlacionin qe rregullon veprimtarine e ndertimit ne Republiken e Shqiperise, perfshire dispozitat antisizmike te sigurise mbrojtes nga zjarri dhe higjeno-sanitare.

ë)  Lejet,licencat,autorizimet apo aktet e miratimit ,te nevojshme per ushtimin e aktivitetit,  ne zbatim te legjistalicionit te posacem per lejet , licensat dhe autorizimet ne rastet kur eshte e nevojshme qe ato te paraqiten perpara marrjes se lejes se ndertimit.

1. Mandatpagesen/at e tarifes/ave te aplikimit.
2. Kopje e polices se sigurimit te projektuesve, per mbulimin e pergjegjesive profesionale.

1/1. Projekti i ndertimit hartohet konform kushteve te percaktuara ne lejen e zhvillimit/dokumentet e planifikimit dhe ne baze te tij leshohet leja e ndertimit.Ne varesi te llojit te ndertimit, projekti permban:

i).   projektin arkitektonik, perfshire eleminimin e barrierave arkitektonike, ne rastet kur eshte e detyrueshme me ligj.

ii). projektin konstruktiv.

iii). projektiet e instalimeve hidrosanitare, elektrike dhe te ngrohje – ftohjes.

iv). relacionin per mbrojtjen nga zjarri.

v). projektin e eficenses energjitike, ne rastet kur eshte e detyrueshme me ligj.

Misioni i kesaj agjensie eshte: mirembajtja dhe zhvillimi i aseteve te Bashkise si dhe permiresimi i cilesise se sherbimeve publike ndaj qytetareve dhe komunitetit. Per realizimin e objektivave e strategjise sektoriale eshte nen kontrollin e Drejtorise se Sherbimeve Publike e Emergjencave, bashkevepron me te dhe me sektorin e Finanaces, sektorin e Menaxhimit te Aseteve Vendore e te Privatizimit, sektorin e Planifikimit te Territorit dhe ate Social-Kulturor ne Bashki. Realizon investime sipas programeve te zhvillimit te miratuara me VKB.

Studion vendosjen e normativave, i miraton ato sipas rregullave ne fuqi dhe ndjek harxhimin sipas normativave te Ujit te Pijshem, Energjise Elektrike nga cdo institucion e objekt i Bashkise, ne total dhe vec e vec. Realizon furnizimin me baze material te objekteve shkollore si dhe konviktit dhe cerdheve ne varesi te Bashkise. Realizon sipas legjistlacionit ne fuqi ne magazine  e nderrmarrjes/sektorit te Sherbimit Komunal, magazinimin e mallrave dhe materialeve qe i nenshtrohen sekuestros. Magazinon dhe shperndan sipas rregullave ne fuqi dhe plan-shperndarjes se miratuar nga struktura perkatese ne Institucion: Mallra dhe   materiale te dhena nga sponsor te ndryshem apo nga fondacione per familje ne nevoje ne komunitet. Si pjese perberse e strukturave te ngritura per Emergjencat Civile, magazinonne magazine e nderrmarjes/sektorit mallrat po materialet qe i nenshtrohen procesit te emergjencave civile, programon dhe pastron e miremban shtratin e lumit Devoll, brenda juridiksionit te Bashkise Gramsh. Pergjegjesi i ketij sektori pergatit e parashtron para drejtorise dhe Titullarit te Institucionit vizionin qytetar per nje ndikim sa me efikas ne shtimin e games se sherbimeve komunitare dhe permiresimin e cilesise se sherbimeve e standarteve jetesore ne komunitet. Realizon sherbime te drejtperdrejta ne mirembajtjen, ruajtjen dhe funksionimin normal te infrastructures/aseteve sipas burimeve financiare,materiale, njerezore ne rritje per mireadministrimin e :

• Miremban territorin prone bashkie brenda vijes se verdhe te qytetit
• Miremban objektet prone bashkie ne juridiksionin e saj
• Administron dhe miremban rruget,trotuaret dhe sheshet
• Administron dhe miremban lulishtet dhe siperfaqet e gjelberuara,(pervec objektit te kontrates se sipermarrjes te Bashkise per sektorin e Gjelberimit)
• Administron dhe miremban kolektorin e ujrave te zeza te qytetit
• Administron dhe miremban kanalin prites te ujrave te bardha te qytetit
• Administron dhe miremban ndricimin rrugor publik te qytetit
• Administron dhe miremban varrezat publike dhe deshmoreve gjelberuara (pervec objektit te kontrates se sipermarrjes te Bashkise me keto dy objekte)
• Administron dhe miremban dekorin e qytetit gjelberuara (pervec objektit te kontrates me sipermarrje te Bashkise me sektorin e Dekorit)
• Administron dhe miremban sinjalistiken rrugore ne juridiksion
• Miremban parkingjet publike ne juridiksionin e Bashkise
• Administron dhe miremban burimet ujore natyrale te qytetit si aset me vlera te vecanata
• Administron dhe miremban ne gjendje te paster higjenike vendstrehimet e qytetit
• Miremban tregjet publik dhe parqet periferik e qytetit
• Mirembajtja e kater perrenjeve ne territorin e qytetit (kisha e krishtere, agjensia, konvikti, dhe ish-SMT-ja)

Mundesimi permes fondeve per krijimin e nje mjedisi(polygon ndertimi) per prodhimin e elementeve per infrastrukturen urbane si : prodhim tombinash me diameter te ndryshem, kapak pusetash, zgara hekuri etj. Mbetet vizion e pergjegjesi e kesaj agjensie/sektori : menaxhimi efikas i burimeve financiare e njerezore te vena ne dispozicion per nivelet perkatese te qeverisjes vendore per rritjen e games se sherbimeve dhe efektit social, duke synuar mbulimin e plote te infrastruktures urbane, permiresimin e cilesise se sherbimeve dhe per te mundesuar jo vetem punime rikonstruksionuese te infrastrukrures, por edhe realizim objektesh publike te nivelit mesatrar e me kosto te ulet.

Gramshi

Gramshi është qytet në Shqipëri. Shtrihet në pjesën juglindore të Shqipërisë. Mund të shkohet me çdo lloj mjeti me anë të rrugës së asfaltuar Elbasan-Cerrik-Gramsh

Gjeografia

Rrethi i Gramshit ndodhet në pjesën qëndrore dhe jugore të Shqipërisë, nga Qafa e Shënkollit, Lleshan në veri deri në Siman(Sqimar) në jug dhe nga Saraseli në perëndim deri në malin e Valamarës, Lenie në lindje. Sipas të dhënave statistikore të viti 2004 ky rreth numëron 42616 banorë. Pjesa më e madhe e tij shtrihet në Krahinën Malore Qëndrore, e cila quhet Krahina e Vërçës. Kjo pjesë ndodhet në anën lindore të lumit të Devollit Pjesa lindore e tij shtrihet në Ultësirën Perëndimore, e njohur kjo si krahina e Sulovës dhe zona që shtrihet midis lumit të Devollit dhe të Tomorricës shtrihet në Krahinën Malore jugore dhe njihet si krahina e Tomorricës. Ky rreth shtrihet në sektorin e mesëm të lumit të Devollit, i cili brenda rrethit ka një gjatësi prej 49 km, lumë, i cili sic e thamë, sëbashku me lumin e Tomorricës e ndan Rrethin e Gramshit në 3 krahina. Rrethi i Gramshit bën pjesë në prefekturën e Elbasanit. Ai kufizohet nga shtatë rrethe të tjera të cilat janë; Elbasani, Librazhdi, Pogradeci, Korça, Skrapari, Berati dhe Kuçova, dhe ka një sipërfaqe prej 695 km2. Përbëhet nga një bashki, 9 komuna dhe 95 fshatra. Sipas vendosjes gjeografike, ndodhet në zonën e klimës tranzitore, zonë që është mjaft e përshtatshme për zhvillimin e aktivitetit ekonomik. Këtë avantazh që ofron pozita gjeografike e dëmton karakteri i relievit, i cili në përgjithësi është mjaft i përthyer. Në tërësinë e vet territori i rrethit është një luginë. Lugina e Devollit dhe e Tomorricës përbëjnë pjesën më të shtruar të terrenit dhe ku gjenden edhe tokat më pjellore të tij. Në kurrizin jugor të vargut perëndimor janë zhvilluar mjaft fenomenet glaciale si liqene, të vendosura në lartësinë 1500-1800 m mbi nivelin e detit. Sipas ndarjes klimatike bën pjesë në zonën klimatike mesdhetare kodrinore nënzona jugperëndimore që shtrihet deri në 800-1000m mbi nivelin e detit dhe në zonën klimatike mesdhetare malore nënzona juglindore pjesa e sipërme e relievit deri në lartësinë 2373m. Temperatura mesatare e ajrit është 12.3oC-15.1oC për Zonat e ulëta dhe 9.5oC-10.9oc për zonën malore. Në ndërtimin gjeologjik të rrethit të Gramshit marin pjesë kryesisht shkëmbinjtë sedimentarë dhe në sasi të pakët ata magmatikë. Nga studimet e bëra në rrethin e Gramshit njihen 70 shfaqje burimesh të mineraleve të dobishme, metalore dhe jo metalore si dhe minerale industriale ndërtimore.Vlejnë të përmenden ekspeditat gjeologjike të huaja dhe prezenca e disa shpimeve per kerkim nafte.Një ndër ta ndodhet ne afërsi të fshatit Galigat. Në këtë rreth gjenden edhe burime të pastra të ujit të pijshëm me rezerva të mëdha, siç janë ujrat Sotires e Kerpices,ku prej këtij burimi furnizohet me ujë të pijshëm qyteti i Gramshit. Njihen gjithashtu burime ujrash Kurative si në Kërpicë, Holtë dhe Liqeni i Zi, të cilat nëpërmjet investimeve mund të përdoren për kurimin e reumatizmës. Mund të themi se rrethi i Gramshit ka një hidrografi dhe hidrologji të zhvilluar. Rrjeti hidrografik është shumë i dendur dhe mjaft aktiv në periudhën e shirave. Burimet ujore përbëjnë një pasuri të madhe potenciale për zhvillimin e industrisë energjitike të rrethit, me kosto jo shumë të lartë. Studimi i bërë për shfrytëzimin e rrjedhjes së lumit Devoll ka nxjerrë si konkluzion se mbi të mund të ndërtohen tre hidrocentrale të mëdhenj. Njëri prej tyre, ai i Banjës. Aktualisht Gramshi ka dy hidrocentrale të vegjël, një mbi lumin Grabovë, në Lenie, me kapacitet 400kw/h, dhe një në fshatin Kërpicë, me kapacitet 200kw/h.Gjithashtu tashmë prej disa kohësh ka përfunduar edhe Hidrocentrali i Tërvolit. Lumi kryesor i rrethit është Devolli, i cili e përshkon atë thuajse mespërmes. Ai ka rëndësi të madhe ekonomike pasi në të dyja anët ka mjaft toka bujqësore të cilat ujiten prej tij. Në pasuritë ujore të Gramshit liqenet janë një pjesë e rëndësishme dhe nga elementët që krijojnë vende të bukura turistike. Ato gjenden të rrethuar nga pyje shumë të bukur ahu dhe rrotull tyre ka lëndina e kullota me sipërfaqe të konsiderueshme e bukuri përrallore në pranverë e verë. Gramshi është 97 km larg Tiranës, 94km larg Korçës dhe 47 km larg Elbasanit. Pra, duhet theksuar fakti se ai është rreth afër autostradave, veçanërisht pranë aksit perëndim-lindje: Durrës-Qafë Thanë-Pogradec-Korçë. Për ndërtimin gjeologjik, përcaktohet zhvillimi i territorit mbi shkëmbinjë kryesisht sedimentarë dhe më pak mbi magmatikë. Lartësia mesatare mbi nivelin e detit është 804m, ajo më e larta është 2373m (Mali i Valamarës), ndërsa minimalja është 119m(i kërkohet autorit të këtij shkrimi të tregojë se ku ndodhet). Vendosja e kësaj zone në një territor të pasur me resurse natyrore, të populluar që në lashtësi, të shoqëruar me zhvillime të hershme dhe të vrullshme historike, duke siguruar dhe vazhdimësinë iliro-shqiptare, kanë kushtëzuar larminë e madhe e të jashtëzakonshme natyrore dhe materialo-shpirtërore në zonat e vërejtura.

Kushtet natyrore

Rrethi i Gramshit bën pjesë në Krahina Malore Qendrore, Ultësirën Perëndimore, dhe Krahina Malore Jugore me një reliev Kodrinoro m-malor, me një mesatare prej 804 m mbi nivelin e detit, me lartësi minimale 119 m mbi nivelin e detit dhe maksimale 2373 m. Ka një reliev kryesisht të thyer, i cili vjen duke u ngritur nga perëndimi në drejtim të Lindjes. Lumi i Devollit është një urë ndarëse midis relievit më të ulët në perëndim dhe relievit më malor në lindje. Pikërisht në rrjedhjen e mesme të Devollit , aty afër mesit të gjatësisë së tij brenda rrethit të Gramshit, ndodhet qyteti i Gramshit, 230 m mbi nivelin e detit, ndërtuar ky në një nga tarracat lumore të krijuara nga lumi Devoll në këtë sektor. Përsa i përket ndërtimit gjeologjik, për rrethin e Gramshit përcaktohet zhvillimi i territorit mbi shkëmbinjë sedimentarë dhe më pak në ata magmatikë, këta të fundit gjenden më tepër në lartësitë e mëdha. Nga studimet e bëra në rrethin e Gramshit njihen 70 shfaqje burimesh të mineraleve të dobishme, metalore dhe jo metalore si dhe minerale industriale ndërtimore. Rrethi i Gramshit dallohet për një amplitudë të madhe hipsometrike, kjo për shkak të relievit shumë të thyer të tij, pasi në të janë të pranishme lartësitë 120m mbi nivelin e detit, por ka edhe lartësi që shkojnë deri në 2373 m mbi nivelin e detit, pa përmendur këtu malin e Tomorrit në kufirin jug-jugperëndimor të tij që arrin një lartësi maksimale prej 2415 m. këto kontraste kanë krijuar një reliev të larmishëm, por gjithsesi duke mbetur brenda kuadratit të relievit kodrinoro-malor.

Klima: Rrethi i Gramshit futet në zonën klimatike mesdhetare kodrinore nënzona jugperëndimore që shtrihet deri në 800-1000m mbi nivelin e detit dhe në zonën klimatike mesdhetare malore nënzona juglindore pjesa e sipërme e relievit deri në lartësinë 2373m. Temperatura mesatare e ajrit është 12.3oC-15.1oC për Zonat e ulëta dhe 9.5oC-10.9oc për zonën malore. Mund të themi se temperatura mesatare eajrit është/varion nga 12.3oC deri 15.1oC për zonat e ulëta dhe 9.5 oC deri 10.9 oC për zonat malore. Niveli i reshjeve varion, por mestarje e tyre është afërsisht 1200 mm shi në vit. Reshjet më së shumti janë në formë në shiut, por në zonat malore bien edhe reshje dëbore të cilat qëndrojnë pa shkrirë 2 deri në 3 muaj në vit. Reshjet më së shumti janë të përqëndruara në stinën e dimrit, vërehet një maksimum në nëntor dhe një minimum në korrik. Kushtet klimatike në përgjithësi janë të përshtatshme për zhvillimin ekonomik,sidomos atij bujqësor dhe blektorial, pasi sic e theksuam edhe më lart temperaturat janë optimale, gjithashtu eddhe reshjet janë të mjaftueshme. Shumë mirë këto reshje mund të shfrytëzohen për rritjen e kulturave bujqësore, pasi ajo lejon që të paktën në lartësitë më të vogla të merren edhe dy produkte bujqësore në vit, por gjithsesi ndihet nevoja e ujitjes artificiale sidomos në periudhën me reshje të pakëta, gjë e cila mund të rregullohet nëpërmjet shfrytëzimit të lumit të Devollit, ku në bazë të tij janë ngritur një rrjet kanalesh ujitëse, në kohën para viteve ‘90 rreth 30% e sipërfaqes së rrethit u vendos nën ujë. Gjthashtu një klimë e tillë ndikon pozitivisht edhe mbi shëndetin e njeriut, sidomos nbi luginën e Devollit, prandaj përqëndrimet e popullsisë janë më të mëdha mbi të ose shumë afër tij.

Hidrografia: Rrethi i Gramshit ka një hidrografi të pasur si me ujëra sipërfaqësore ashtu edhe nëntokësore, edhe pse burimet aktive gjithëvjetore janë të dendura vetëm nga lartësitë 1000 m mbi nivelin e detit, ndërsa në zonën e poshtme ato janë të rralla. Këtu mund të përmendim dy lumenjtë kryesorë të rrethit Devolli me gjatësi breda tij 49km dhe Tomorrica me një gjatësi prej 14km, gjithashtu janë të pranishme edhe disa lumenj të tjerë, por më të vegjël si ai i Holtës, Lenies, etj. Ndër liqenet mund të përmendim më të rëndësishmin prej tyre, liqenin e Dushkut me sipërfaqe prej 1km2. Në rrëzë të malit të Tomorrit gjendet burimi i Kerpices, që furnizon qytetin e Gramshit dhe shumë fshatra në të cilat kalojnë tubacionet e ujit të pijshëm, por edhe më gjërë, me ujë të pijshëm. Mund të themi se vetëm gjysma e tij shfrytëzohet për ujë të pijshëm, pjesa tjetër shfrytezohet per prodhimin e energjise ne hidrocentralin e Kerpices. Gjithashtu, të pakëta por jo të parëndësishme janë dhe ujërat termale, të cilat kanë një shfrytëzim të kufizuar vetëm për popullsinë e zonës. Pra duke bërë një vlerësim të hidrografisë, mund të themi se ky rreth është mjaft i pasur me ujëra,si për të pirë, për ujitje dhe për aktivitete të ndryshme të ekonomisë siç mund të përmendim mullinjtë e bluarjes së miellit, të cilët përdorin ujin e rrjedhshëm 24 h për ushtrimin e aktivitetit të tyre punues. U bënë tashmë 8-9 vjet që qyteti i Gramshit ka ujë 24 h në ditë.

Tokat: Rrethi i Gramshit për vetë nga lartësitë mbi nivelin e detit që variojnë ka të pranishme disa lloje tokash, të cilat janë:
Tokat e imëta kafe, të pranishme kryesisht nga lartësia 119 deri në 600-700m mbi nivelin e detit. Tokat e kafenjta, nga 700-1000 m Tokat e murrme pyjore, 1000 deri 1600-1800 m Tokat livadhore malore, mbi 1800 m mbi nivelin e detit.

Prania e këtyre tokave ka kushtëzuar edhe bimësinë, si atë natyrore dhe atë të kultivuar, tek këta të fundit përmendim praninë e pishave pranë fshatit Pishaj të pazakonta për këtë lartësi.

Ndër katet bimore mund të përmendim

Zonën e dafinës deri në 1000 m Zonën e ahut, 1700-1800 m Zonën e rrobullit, 1800-2000 m Zonën e kullotave sub-alpine, 1800-2373 m mbi nivelin e detit.

Veshja bimore, klima, toka kanë qënë kushte që megjithë ndryshimet e pësuara, edhe sot vlerësohen relativisht të përshtatshme për faunën e Gramshit. Veprimtaria njerëzore prishi ndjeshëm zinxhirin jetësor të llojeve të veçanta, po ashtu edhe në dëndësinë e “banorëve” të egër në territorin aktual. Ekuilibret e reja nuk janë edhe aq të favorshme për shtimin dhe përhapjen e tyre. Gërryerja e tokës, presioni i aktivitetit të njeriut në mbulesën bimore sjell shkatërrimin e vendbanimeve, pakëson ndjeshëm ushqimin dhe mundësinë për të përballuar faktorët klimatikë dhe “stresin” tek mjaft lloje kafshësh dhe shpendësh. Administrimi i faunës ekzistuese, sado i “disiplinar” me shkresa e ligje, mbetet aktivitet në duart e pakontrolluara dhe spontane me rezultate të pafavorshme për këtë pjesë të botës së gjallë të territorit të rrethit (dhija e egër,gjeli i egër, kaprolli, etj.)

Ekonomia

Periudha socialiste . Rrethi i Gramshit historikisht renditet ndër zonat me zhvillim të ulët ekonomik. Në vitet e të ashtuquajturit kolektivizimi socialist në fshat karakterizohej nga ekonomia e mbyllur, kurse në qytet industia filloi të merrte fizionominë e vet mbas viteve 1960 me ngritjen e Uzinës Mekanike të Çekinit e të fabrikave të tjera që e pasuan atë. Banorët e këtij rrethi historikisht janë marrë me blegtori e bujqësi dhe një pjesë me përpunimin e drurit. Reformat për thellimin e revolucionit socialist në bujqësi dhe politika e centralizuar demografike, çoi në ngushtimin e pronës private deri aty sa disa fshatra (Shemriza, Lubinja, Gurrëza, Ostenthi, Trashovica, ish- kooperativa bujqësore e Darzezës) mbas vitit 1981 në emër të ″inisiativës″ nga poshtë nuk lejoheshin të mbanin asnjë lopë ose familjet e reja që ndaheshin nga trungu nuk mund të mernin tokë sa gjithë familjet e tjera. Si rezultat i ngushtimit artificial te “Oborrit kooperativist” fshatari gramshiot në vitet 1985-1991 detyrohej të blinte në tregun e qytetit produkte të tilla si djathin, gjizën, gjalpin, mishin etj. Ky ishte ndoshta paradoksi më i madh. Gjatë viteve të kooperativizmit, blegtoria, jo vetëm nuk u zhvillua intensivisht, por mbeti mbrapa edhe nga pikpamja ekstensive. Numri i bagëtive të imëta gjatë këtyre viteve ishte 2 herë më i ulët se para kolektivizimit. Nga regjimi i kaluar Gramshi trashëgoi industrinë ushtarake ku përfshihen Uzina Mekanike e Çekinit dhe Uzina e Prodhimit të Baterive, industrinë e përpunimit të produkteve bujqësore e blegtorale ku përfshihen Fabrika e konservave, Fabrika e pijeve freskuese dhe atyre alkoolike, linjat e përpunimit të qumështit në qytet e disa fshatra, industrinë e materialeve të ndërtimit, veçanërisht të inerteve, industrinë e prodhimit të produkteve prej thupre e kashte misri për eksport, disa reparte mekanike të përpunimit të drurit etj. Bujqësia është dega bazë e ekonomisë së rrethit,ajo zë 65% të GDP. Vlen të përmendet se fshati Lubinjë shquhet si fshati me popullsinë më punëtore të këtij rrethi. Pothuajse çdo shtëpi është ndërtuar nga fillimi dhe aktualisht gjenden në gjendje shumë të mirë. Çdo familje fshatare në Gramsh ka në pronësi 0,97ha tokë arë ose 0.2 ha për frymë,sasi kjo e pamjaftueshme për zhvillimin e një ekonomie bujqësore me kërkesat e ekonomisë së tregut. Ndër kulturat e drithërave gruri zë peshën specifike më të madhe. Ai zë aktualisht 46% të sipërfaqes së mbjellë me bimë arësh dhe 72% të prodhimit të drithërave të bukës Me misër mbillet 21% e sipërfaqes që zënë drithërat e kjo kulturë jep 27% të prodhimit të drithërave. Pesha specifike e misrit për për prodhim buke po vjen duke rënë çdo vit. Ai më gjërë përdoret si ushqim për blegtorinë. Gramshi është i njohur për prodhimin e duhanit. Sot sipërfaqja e mbjellë me duhan ka rënë, po kështu edhe rendimenti. Çmimi që ofrohet për blerjen e prodhimit të duhanit nuk i nxit fermerët të meren me kultivimin e tij. Me mikroklimat që ka Gramshi është rreth që kultivohen një numër i konsiderueshëm perimesh, rreth 20 lloje, si patatja, fasulja, domatja, qepa, preshi , trangulli(kastraveci), speci, hudhra, bamja, patëllxhani, bostani, shalqini, sallata, mashurka, panxhari i kuq, karrota, kungulli, lakra, spinaqi e deri tek erëzat e ndryshme. Perimet që kultivohen masivisht në këtë rreth janë patatja, fasulja, domatja, trangulli, qepa, preshi, hudhra e lakra. Rrethi i Gramshit ka tradita edhe në pemëtari e vreshtari. Mikroklima që ai ka bëjnë të mundur që të kultivohen një numër i konsiderueshëm frutash si rrushi, fiku, molla, dardha, kumbulla, qershia, pjeshka, hurma, arra, gështenja, shega, kajsia, ulliri, bajamja etj. Kushtet natyrale të relievit krijojnë mundësi për mbarështimin e blegtorisë, veçanërisht të deles e të dhisë, por edhe të gjedhit e të një thundrakëve. Në Gramsh rriten edhe mjaft shpendë të butë si pula, rosa, pata e gjeli i detit. (Në fshatin Çekin ndodhet edhe një pulari për mbarështimin e pulave). Gramshi njihet edhe për mbarështimin e bletës duke shfrytëzuar masive kullësore. Mjalti i prodhuar sidomos në zonën e Vërçës është i një cilësie të lartë me vlera kurative.

Kultura

Qyteti kanje Pallat Kulture qe quhet “Thoma Prifti” ku mblidhen fëmijët, te rinjtë dhe te gjithë te talentuarit ne fushën e artit dhe ku mund te shpalosin talentin e tyre ne shume drejtime si : këngë, kërcim (popullor dhe modern), humor etj. Gramshi është një qytet mjaft i gjallëruar dhe njëkohësisht një vend ku mund te jetosh i qete, larg zhurmave dhe ajrit super te ndotur te qyteteve te mëdha.

Ka edhe një klub futbolli i cili quhet : KF Gramshi. Gjithashtu ka te zhvilluar shume edhe sportin e volejbollit (për femra). Gjithashtu ka dhe një pallat sporti dhe një kënd sportiv. Gramshi është shume i njohur për muzikën e tij popullore. Nga gjiri i tij kane dale shume këngëtare me zërin si bilbil. Karakteristika më e dalluar e Gramshit në Muzikën burimore janë ‘FYEJT E GRAMSHIT’, të cilët kanë marrë vlerësime nga shumë studiues të folklorit tonë. Aktiviteti më i rëndësishëm kushtuar këtij instrumenti ishte festivali që u mbajt vitin e kaluar (2010) në datat 2-3 qershor nën titullin ‘Festivali Mbarëkombëtar i Fyejve’.Shpresojmë që ky aktivitet i iniciuar nga Pallati i Kulturës ‘Thoma Prifti’ të vazhdojë traditën e nisur. Gjithashtu një pjesë e dalluar e kulturës së Gramshit janë edhe Lojërat Popullore.Disa e kanë vlerësuar si gjënë më të rëndësishme të kulturës së Gramshit.

Politika

Vlerësimi i potencialeve natyrore dhe humane për zhvillimin e kësaj zone

Rethi i Gramshit është një rreth që ka një pozitë të favorshme gjeografike dhe një klimë që është shumë e përshtatshme për zhvillimin e ekonomisë së tij, por këto favore dëmtohen nga karakteristikat e relievit, që përgjithësisht është e përthyer (kodrinoro-malor). Por këtë reliev të përthyer mund ta vlerësojmë për pasurin e peizazheve që na ofron. Në rrethin e Gramshit gjenden luginat e gjëra lumore deri tek kanionet, burime të shumta ujore e ujëvara,ujra të pijshëm e termle, kodra e deri tek malet më të larta të zonës të mbuluar pothuajse gjysëm viti me dëborë, zona të zhveshura, por edhe hektarë të tërë me pyje rrobulli, ahu e pishe. Të gjitha këto pasuri bëjnë që në të të krijohen lloje të ndryshme vendbanimesh, të cilat edhe këto formojnë një peizazh interesant kryesisht në zonat rurale. Gjithashtu këto pasuri përbëjnë një bazë të rëndësishme për zhvillimin e ekonomisë sidomos sektorit të tretë dhe më saktësisht të disa llojeve të turizmit si: turizmi i bardhë në Malin e Valamarës, turizmi kurativ duke shfrytëzuar burimet e liqenit të Zi, turizmi kulturor e fetar në Grabovën e Sipërme etj. të gjitha këto janë një potencial të cilëve në qoftë se u jepet vëmendja dhe mbështetja e duhur nga organet përkatëse, duke dhënë investimet e duhura, pa frikë brenda një kohe shumë të shkurtër mund të zërë vendin e parë në të ardhurat që ajo mund të sjellë në ekonominë e këtij rrethi. Gjithashtu një potencial i rëndësishëm është edhe popullsia vitale e kësaj zone. E them këtë sepse numri më i madh i popullsisë është midis moshës 14-64 vjeç (22122 banorë kundrejt 11527 banorë të moshës deri në 14 vjeç dhe 2101 të moshës 65 e lartë). Pra popullsia e rrethit të Gramshit është akoma e re, gjë që bën të jetë një forcë e madhe pune e cila është në kërkim vetëm të punës, që në rrethin e Gramshit mungon, si rrjedhojë kjo popullsi vitale dhe aktive për punë është e detyruar të emigrojë.

Problemet aktuale dhe e ardhmja, perspektiva e zhvillimit ekonomik të kësaj zone

Problemet aktuale që bëjnë pjesë në rrethin e Gramshit janë disa. Pas rënies së sistemit socialist dhe nga kalimi i ekonomisë nga ekonomi socialiste në ekonomi tregu, e dëmtoi rëndë ekonominë e këtij rrethi. Por e meta më e madhe është se ajo edhe në kohën e kolektivizimit nuk pati ndonjë rritje, madje mund të themi që pati një stanjacion në disa raste edhe hapa mbrapa, deri në atë pikë sa fshati gramshiot i blinte në qytet produkte blegtorale, si bulmet e mish, perime e produkte të tjera që mbilleshin në fshat. Me kolektivizimin numri i bagëtive ra, si rrjedhojë edhe rendimenti i tyre pavarësisht se u bë një përpjekje për përmirësim racor. Gjithashtu nuk mund të mohohen një sërë uzinash e fabrikash të cilat u ngritën në periudhën socialiste dhe u siguronin punë një numri te madh te pupullsisë, por që me privatizimin e tyre dolën mjaft të papunë. Kjo erdhi për shkak se nuk kishte kapital investues gjithashtu teknologjia e tyre ishte shumë e vjetër dhe nuk jepte rendiment. Unë në fund të çdo çështjeje e çdo mundësie që ekziston për zhvillim kur kam trajtuar objektet punëdhënëse në periudhën socialiste jam munduar ti jap edhe një zgjidhje të mundshme për këto potenciale, të cilët mund të punesonin në punë një numër të madh të popullsisë sidomos të qytetit dhe të disa fshatrave afër tij meqënëse këto objekte lokalizohen më tepër në territorin e qytetit. Duke u bërë më shumë investime në vend do të mund të ulej edhe numri i të larguarve si brenda ashtu edhe jashtë vendit , kapitali i tytre do të investohej për zhvillimin e rrethit të tyre si rrjedhojë do të ndodhte edhe një riaktivizim i këtij rrethi. Mendohet që, në qoftë se në rrethin e Gramshit do të ndërtohen tre hidrocentralet që janë parashikuar për t’u ndërtuar, jeta në këtë rreth mund të ndryshojë. Ai mund të bëhet rrugëkalimi midis lindjes dhe perëndimit, duke u lidhur kështu me Korçën (rrugë nacionale), Pogradecin, Beratin, Kuçovën etj., duke shkurtuar kështu disa km rrugë, gjithashtu duke bërë të mundur hapjen e rrethit të Gramshit pasi deri tani ai është si një xhep i cili ka lidhje vetëm me Elbasanin dhe Cerrikun. Po të shfrytëzohen siç duhet pasuritë hidrike, përfitimet do jenë jo vetëm për këtë territor, por edhe për gjithë Shqipërinë.